تفاوت بازاریابی در کسب‌وکار مبتنی بر خدمات و تولیدکننده کالا: امروزه کسب و کارها چه در فضای آنلاین و چه در فضای آفلاین و حقیقی با ارایه خدمات محصول و کالا یا کاملا به صورت مجازی سعی در جذب مخاطب و رسیدن به اهداف فروش خود دارند.
بنابراین در یک نگاه کلی به کسب‌وکارها می‌توانیم آنها را به دو دسته تقسیم کنیم:
- کسب‌وکارهایی بر پایه فروش مستقیم یا با واسطه کالا و محصول (مانند: اکتیو، گلرنگ، سن‌ایچ، لبنیات میهن و …)
- کسب‌وکارهای بر پایایه ارایه سرویس (مانند: اسنپ، بیمه بازار، آپ و …)
اما هرکدام از این روش‌ها در زمینه ترکیب عناصر بازاریابی که مورد استفاده قرار می‌گیرد تفاوت و البته شباهت‌های را دارا هستند. که در این مقاله از سورنا قصد داریم به بررسی و عنوان کردن ۵ مورد از آنها بپردازیم.
» تفاوت بازاریابی در کسب‌وکار مبتنی بر خدمات و تولیدکننده کالا و عدم مالکیت و تفاوت در محصول یا خدمت مجازی:
شما به عنوان یک مصرف‌کننده، نمی‌توانید صاحب مطلق یک سرویس شوید و امکان ذخیره‌سازی آن وجود ندارد. در صورتی که محصولات قابلیت ذخیره‌سازی دارند. سرویس‌ها برای یک مدت زمان مشخص در اختیار شما قرار می‌گیرند و این مدت زمان بر اساس بودجه شما تعیین می‌شود.
برای نمونه وقتی که یک بلیط هواپیما از یک شرکت هواپیمایی خریداری می‌کنید. مدت زمان مصرف خدمتی که آن شرکت ارائه می‌دهد از آغاز تا پایان پرواز شما خواهد بود. در همین راستا برای محصولات اما یک کالاهای فیزیکی در اختیار دارید. و تا پایان انقضا یا از کار افتادن محصول یا اتمام آن، در اختیار شما خواهد بود و به عنوان مالک آن محصول محسوب می‌شوید.
» ملموس نبودن خدمات مجازی در برابر محصول فیزیکی:
خدمات و سرویس‌های مجازی قابل لمس نیستند و فقط پدیدآورنده یک تجربه خواهند بود. در صورتی که محصولات را می‌توانید لمس کنید! برای نمونه یک گوشی هوشمند قابل لمس است. اما یک فروشگاه آنلاین که از آن گوشی خود را خریداری کرده‌اید. قبال لمس نیست و فقط خدمت فروش و ارسال کالا را به شما ارائه داده‌است.
هرکدام از این موارد البته حس مربوط به خود را دارد و منظور عدم تجربه هیجان یا حس در هریک نیست. برای مثال تجربه یک بازی آنلاین که تمام اجزای آن به صورت مجازی ارایه شده است. تجربه نصب مجازی، تجربه هیجان مجازی و حتی پرداخت مجازی برای استفاده از سایر ویژگی‌ها که بی‌ارتباط با موضوع هیجان و حس نیست.
» نداشتن قابلیت تجزیه در تفاوت بازاریابی در کسب‌وکار مبتنی بر خدمات و تولیدکننده کالا
خدمات از پدیدآونده خود جدا نمی‌شوند! معمولا محصولات از تولیدکنندگان خود جدا شده و به دست مصرف‌کنندگان می‌رسند. اما سرویس‌ها، همچنان در نزد پدیدآورنده خود می‌مانند. برای نمونه شما وقتی از اسنپ استفاده می‌کنید. صرفا به اندازه اعتبار مالی موجود در اپلیکیشن می‌توانید از خدمات آن بهره‌مند شوید. اصل خدمات نزد اسنپ است و برای استفاده شما به صورت مشخص در اختیار شما قرار می‌گیرد. اما وقتی یک محصول از خانواده گلرنگ را خریداری می‌کنید، تمام محصول کاملا در اختیار شماست و از انبار تولیدکننده خارج شده است.
- خرید درمانی چیست؟
- مهندسی معکوس مشتری مداری
- چگونه با استفاده از بازاریابی رابطه‌ای فروش خود را افزایش دهیم؟
- سوپرمارکت آنلاین سورنا
» تفاوت در میزان بهره‌وری
همان طور که قبلا گفتیم، تفاوت بازاریابی در کسب‌وکار مبتنی بر خدمات و تولیدکننده کالا در استفاده از سرویس محدودیت زمانی وجود دارد. برای مثال یک شرکت خدمات نظافتی وقتی که منزل شما را تمیز و براق تحویل دهد. حتی چند دقیقه بعد از این کار اگر منزل شما توسط بچه‌هایتان به بوم نقاشی تبدیل شود، مجدد باید برای تمیزکاری هزینه پرداخت کنید. در محصول و کالای خریداری شده اما به اندازه مشخص و قابل محاسبه و یا به اندازه تاریخ انقضا و عدم از کار افتادگی محصول همچنان قادر هستید چندین بار از آن استفاده کنید.
برای مثال جاروبرقی: تا پایان ماموریت خود که موتور آن کار کند در خدمت شما است.
» تفاوت محصول یا خدمت در تجربیات کاربران:
در کسب‌وکارهایی که ارائه دهنده خدمات هستند، تجربه‌ها مشخصا متفاوت است. برای نمونه در یک سفر با کشتی، آب‌وهوا و دیگر مسافران کشتی در سرویسی که توسط شرکت کشتیرانی ارائه می‌شود. تاثیری مستقیم دارند و می‌توانند تجربه شما را بهتر یا بدتر کنند. یا حتی مجدد اگر بخواهیم اسنپ را مثال بزنیم در کنار فردی که کاملا ابراز رضایت کرده است. فردی هم عنوان می‌کند که تجربه ضعیفی برای او رقم خورده است.
در مورد محصول اما اغلب وقتی یک کالا تهیه می‌شود و بر اساس تیم R&D نواقص آن رفع می‌شود. برای مدت زیادی یک تجربه را به مشتری ارایه می‌دهد. درواقع حتی گاهی مشتریان یک محصول را صرفا به خاطر تجربه چندین ساله مثبتی که داشته‌اند، مدام انتخاب می‌کند.
شرکت ارایه دهنده محصول و کالا برای ایجاد این تجربه کار سختی را در پیش دارد ولی ماندگاری و وفاداری مشتری بالاتر خواهد بود. در صورتی که شرکت ارایه دهنده خدمات به سرعت می‌تواند یک ویژگی جدید به خدمت خود اضافه کند. ولی مشتری او نسبت به کالا وفاداری کمتری را به برند دارد. چرا که سایر رقبا نیز قادر هستند این خدمات را با تجربه بهتر توسعه دهند.
در این مطلب که به برخی تفاوت‌ها در زمینه ارایه و فروش کالا یا خدمات پرداختیم. قصد مقایسه از دیدگاه خوب و بد بودن این دو مورد (شرکت محصول و کالا یا شرکت خدماتی) را نداشتیم. و صرفا نوع نگاه و مسایلی که باید به آن توجه شود را اشاره کردیم.
قطعا در هرکدام از این دو حوزه مزایا و تهدید‌های را در زمینه بازاریابی نسبت به یکدیگر روبه‌رو هستند، که باید به آن توجه شود. شما در کدام یک از این حیطه‌ها فعال هستید؟ محصول و کالای کاملا فیزیکی تولید و ارایه می‌دهید یا ارایه دهنده خدمات به مشتری هستید؟ هرکدام از موارد بالا را نسبت به کسب‌وکار خود بررسی کنید.
