معرفی فرانچایز سخت و نرم

سخت یا نرم؟ تفاوت مهمی دارد!
در عمل، انواع مختلفی از فرمول‌های فرانچایز وجود دارد. یکی از نکات مهم، تمایز بین فرانچایز سخت و فرانچایز نرم است.

فرانچایز نرم

به طور خلاصه، در فرانچایز نرم، امتیازگیرنده (فرنچایزی) آزادی بیشتری برای اداره کسب‌وکار خود به شیوه دلخواه دارد، اما معمولاً از حمایت کمتری از سوی امتیازدهنده (فرنچایزر) برخوردار است.

فرانچایز سخت

در مقابل، در فرانچایز سخت، امتیازدهنده کنترل بیشتری بر امور دارد و هدایت و مدیریت مرکزی (از بالا به پایین) شدیدتری بر امتیازگیرنده اعمال می‌شود. در این مدل، فضای کمتری برای تصمیم‌گیری‌های مستقل امتیازگیرنده باقی می‌ماند. دلیل این سخت‌گیری آن است که در فرانچایزهای سخت، مسائلی چون یکپارچگی، هویت برند، تصویر ذهنی و آگاهی از برند نقش بسیار پررنگ‌تری دارند و به همین دلیل، مدیریت سخت‌گیرانه‌تری لازم است.

این تفاوت نه تنها در عمل، بلکه از نظر حقوقی نیز می‌تواند تبعاتی داشته باشد. این موضوع از حکمی که در اول اوت ۲۰۲۲ توسط قاضی رسیدگی‌کننده به پرونده‌ای فوری در دادگاه منطقه‌ای آمستردام صادر شده، روشن می‌شود. [۱]

داستان حقوقی فرانچایز نرم و سخت

ماجرا مربوط به این بود که آیا امتیازگیرنده ملزم به رعایت بند عدم رقابت پس از اتمام قرارداد هست یا نه. امتیازگیرنده درخواست معافیت از این بند را داشت. او قصد داشت بعد از پایان قرارداد، همان نوع کسب‌وکار را در همان محل، با نام خودش اما تحت یک شخصیت حقوقی دیگر ادامه دهد. در حالی که امتیازدهنده با اتکا به بند عدم رقابت، می‌خواست از این کار جلوگیری کند. یکی از دلایلش این بود که فرمول این فرانچایز، در دسته فرانچایز سخت قرار می‌گیرد.

در این پرونده، قاضی حکم داد که در فرانچایز سخت، ویژگی‌هایی مانند هویت، تصویر برند و شهرت نقش کلیدی دارند؛ برخلاف برخی پرونده‌های دیگر با فرانچایز نرم که این عناصر تأثیر چندانی نداشتند. این نکته جدیدی نیست. اما آنچه در این پرونده جلب توجه می‌کرد، نتیجه‌ای بود که قاضی بر اساس آن گرفت:

از آنجا که فرانچایزر (امتیازدهنده) در این نوع مدل، منافع مهمی در حفظ و یا حداقل محافظت از دانش فنی، هویت و اعتبار برند خود دارد، می‌تواند امتیازگیرنده را ملزم به رعایت بند عدم رقابت بعد از قرارداد کند.

به‌عبارت دیگر، امتیازدهنده اجازه داشت امتیازگیرنده را به رعایت بند عدم رقابت پس از پایان قرارداد ملزم کند. بنابراین قاضی امتیازگیرنده را از انجام فعالیت‌هایی مشابه یا رقابتی با فعالیت‌های امتیازدهنده در همان محل، به مدت یک سال پس از پایان قرارداد، منع کرد.

جمع‌بندی
در عمل، بسیار پیش می‌آید که امتیازگیرنده پس از پایان قرارداد فرانچایز بخواهد همان کسب‌وکار را ادامه دهد و سعی کند از بند عدم رقابت فرار کند. اما این حکم نشان می‌دهد که در فرانچایزهای سخت، امتیازگیرندگان کمتر می‌توانند با موفقیت ادعا کنند که امتیازدهنده دلیلی قانع‌کننده برای محافظت از دانش فنی، هویت و اعتبار برند خود ندارد.

مترجم: روابط عمومی شرکت ستاره طلایی سینا
آقای K.T. اپ دِ هوک – وکیل حقوقی فرانچایز
موسسه حقوقی Ludwig & Van Dam

منبع مرجع: سایت فروشگاه سراسری سورنا

منبع: https://www.ludwigvandam.nl/en/hard-or-soft-that-makes-a-difference/